Làng Sen thuộc xã Kim Liên (Nam Đàn, Nghệ An) không chỉ được biết đến là nơi sinh bậc vĩ nhân của nhân loại – Hồ Chí Minh, mà còn là nơi “cất giấu” rất nhiều sản phẩm từ sen.
Từ xa xưa, tên gọi Làng Sen, đồng nghĩa với một làng quê thơm ngát hương sen, miền quê đã đi vào tiềm thức của người dân Việt Nam, nơi sinh thành và nuôi chí lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại.
Với anh Phạm Kim Tiến – Giám đốc HTX Nông nghiệp Sen Quê Bác, trong ký ức tuổi thơ của mình luôn hiện hữu những đầm sen tỏa hương thơm ngát, những búp sen hồng thắm và cả sự ngọt ngào của gương sen đến mùa thu hoạch. Mang theo hồi ức ấy, anh đã bắt đầu khởi nghiệp, đa dạng các sản phẩm từ cây sen, nhằm tạo ra sản phẩm đặc trưng cho du khách khi về với Kim Liên – quê Bác.
Anh Tiến cho biết, để làm ra các sản phẩm từ cây sen, anh đã lựa chọn và trồng đến 52 giống sen khác nhau từ các vùng sen nổi tiếng trong nước như: Đồng Tháp, Hồ Tây… còn có cả giống ngoại nhập, trồng trên diện tích hơn 20ha. Cây sen được trồng nhiều tại xã Nam Giang, Kim Liên (huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An).
Theo anh Tiến, trồng sen và làm ra các sản phẩm từ sen cần sự tỉ mỉ và tinh tế. Thời gian đầu, khi bắt tay vào việc tạo ra các sản phẩm từ sen cực kì khó khăn và vất vả. Việc lựa chọn ra giống phù hợp với khí hậu, thời tiết miền Trung đã khó chứ chưa nói đến vấn đề khác.
Để làm ra những sản phẩm từ sen không phải đơn giản. Không chỉ kì công, còn phải rất tỉ mỉ, chịu khó.
Anh chia sẻ: “Cây sen có thể làm ra rất nhiều sản phẩm khác nhau như: trà lá sen; hạt sen sấy; trà liên tu; trà tim sen; gạo làng sen; trà ướp bông sen…”.
Sen cốm có thể làm chả lá sen (thu hoạch vào buổi sáng), bông sen lấy gạo ướp trà, củ sen dùng để muối chua ngọt…. Bên cạnh đó, lá sen có thể làm hương, bột lá sen có thể chế thành mỹ phẩm, làm mặt lạ đắp mặt.
.
Một số sản phẩm được làm ra từ sen: trà lá sen; hạt sen sấy; trà liên tu; trà tim sen; gạo làng sen; trà ướp bông sen.
Một trong những sản phẩm cao cấp nhất được làm ra từ cây sen là trà ướp bông sen. Và để làm ra được sản phẩm này, đòi hỏi quy trình sản xuất được thực hiện nghiêm ngặt, kỳ công trong từng công đoạn. Nguyên liệu được lựa chọn kỹ lưỡng từ những đầm sen không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, có môi trường trong lành. Vào mùa sen nở, những bông sen Bách Diệp to nhất còn đang hàm tiếu (chúm chím nở) sẽ được cắt vào khoảng 4 giờ sáng, khi chưa có ánh sáng mặt trời. Hoa sen được mang về cắm vào nước, sau đó nhẹ nhàng tách cánh hoa và bỏ vào khoảng 12g trà Shan Tuyết đã được ủ hương trước với gạo sen.
Trà ướp bông sen có chất lượng phải đạt 3 tiêu chí: Màu sắc, hương thơm, vị của trà có mùi hương sen khiến người uống trong lòng thư thái.
Theo đánh giá của Hiệp hội chè Việt Nam, trà Shan tuyết Nghệ An được thừa hưởng khí hậu núi cao quanh năm mát mẻ của Kỳ Sơn, với nhiều ngày có mây mù nên chè ở đây búp to, phủ 1 lớp trắng nhẹ như tuyết; được sản xuất theo phương pháp truyền thống, hoàn toàn không sử dụng hương liệu, thuốc bảo vệ thực vật; khi pha nước trà màu vàng đượm như màu của mật ong, thanh vị và có tách dụng giải độc cho cơ thể.
Trà liên tu, trà tim sen, hạt sen sấy là những sản phẩm của HTX Nông nghiệp Sen Quê Bác (Kim Liên, Nam Đàn, Nghệ An) làm ra.
